Geoportal BiH predstavlja najbrži način da online pronađete katastarske mape, brojeve parcela, granice i osnovne podatke.
Online platforma Geoportal BiH omogućava brz i jednostavan pristup katastarskim podacima i digitalnim mapama u Bosni i Hercegovini. Ovaj članak pruža detaljan vodič za korištenje online mape katastarskih parcela, objašnjava ključne funkcionalnosti geoportala, razlike između platformi FBiH i RS, te nudi praktične savjete za upotrebu na desktopu i mobilnim uređajima.
⇒ BRZI LINKOVI
- Šta je geoportal i čemu služi?
- Pregled funkcionalnosti
- Geoportal FBiH vs Geoportal RS: razlike i ograničenja
- Kako koristiti geoportal na telefonu
- Često postavljana pitanja
Bilo da istražujete parcele, provjeravate granice ili planirate investicije, ovaj vodič će vam pomoći da maksimalno iskoristite geoportal.
Šta je geoportal i čemu služi?
Geoportal BiH je online platforma koja omogućava korisnicima uvid u prostorne podatke, uključujući katastarske parcele, ortofoto snimke i infrastrukturne mreže. Služi kao centralizovana baza za digitalne mape, olakšavajući građanima, preduzećima i institucijama pristup geodetskim i katastarskim informacijama bez potrebe za fizičkim odlaskom u katastarske urede. U Federaciji BiH, geoportal upravlja Federalna uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove (FGU), dok u Republici Srpskoj to čini Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove (RUGIPP).
Primjene geoportala uključuju:
- Provjeru granica i površine parcela.
- Planiranje građevinskih projekata.
- Analizu prostornih podataka za urbanističke i poslovne svrhe.
Geoportal je dio infrastrukture prostornih podataka (IPP) FBiH, usklađen sa standardima EU INSPIRE direktive, što garantuje interoperabilnost i standardizaciju podataka.
Razlika između geoportala i katastra
Katastar je službena evidencija nepokretnosti koja uključuje podatke o vlasništvu, površini i namjeni parcela, dok geoportal služi kao digitalni alat za vizuelizaciju i pretragu tih podataka. Ključne razlike su:
| Kriterij | Geoportal | Katastar |
|---|---|---|
| Funkcija | Vizuelizacija i pretraga prostornih podataka | Službena evidencija nepokretnosti |
| Pravna važnost | Informativnog karaktera | Pravno obavezujuća dokumentacija |
| Pristup | Online, javno dostupan uz registraciju | Fizički u katastarskim uredima ili online |
Geoportal ne zamjenjuje katastar za pravne svrhe, ali olakšava brzi uvid u podatke.
Šta možete vidjeti preko geoportala?
Kroz geoportal možete pristupiti sljedećim podacima:
- Ortofoto snimci: Visokokvalitetne zračne fotografije katastarskih parcela u mjerilu 1:5000 i 1:2500.
- Katastarske parcele: Granice, brojevi parcela i način korištenja.
- Administrativne granice: Federacija, kantoni, opštine i katastarske opštine.
- Infrastrukturni podaci: Putevi, vodotoci i digitalni modeli reljefa.
Ovi podaci su ključni za urbanističko planiranje, poljoprivredu i investicione analize.
Pregled funkcionalnosti
Geoportal za FBiH nudi intuitivan interfejs sa više alata za pretragu i analizu prostornih podataka. Evo detaljnog pregleda ključnih funkcionalnosti.
Pretraga po adresi, broju parcele, posjedovnom listu
Geoportal omogućava pretragu na tri načina:
- Po adresi: Unesite naziv ulice i opštine za lociranje parcele.
- Po broju parcele: Potrebno je znati katastarsku opštinu i broj parcele.
- Po posjedovnom listu/katastarskoknjižnom ulošku: Omogućava uvid u vlasničke podatke, ali samo uz registraciju.
Koraci za pretragu:
- Odaberite opštinu i katastarsku opštinu.
- Unesite jedan od navedenih kriterija.
- Kliknite na “Pretraži” za prikaz rezultata na mapi.
Aktiviranje slojeva: ortofoto, granice, infrastruktura
Geoportal omogućava uključivanje različitih slojeva podataka putem WMS (Web Map Service) i WFS (Web Feature Service) servisa. Dostupni slojevi uključuju:
- Ortofoto: Vizuelni prikaz terena.
- Granice: Katastarske opštine, parcele i administrativne jedinice.
- Infrastruktura: Putevi, vodotoci i trigonometrijske mreže.
Kako aktivirati slojeve:
- Pronađite meni “Slojevi” na interfejsu Geoportala (kliknite na 🔹 plavo-tirkiznu ikonicu u obliku romba, koja se nalazi uz desni rub mape – otprilike na sredini ili pri dnu, u zavisnosti od rezolucije ekrana).
- Označite željene slojeve (npr. “Ortofoto 1:5000” ili “Katastarske parcele”).
- Podesite prozirnost za bolju vizuelizaciju.
Tumačenje podataka: površina, granice, opština
Nakon pretrage, geoportal prikazuje sljedeće informacije:
- Površina: Izražena u kvadratnim metrima (m²).
- Granice: Vizuelni prikaz parcela sa koordinatama.
- Opština: Pripadnost katastarskoj i administrativnoj opštini.
Napomena: Podaci su informativnog karaktera i ne mogu se koristiti kao pravni dokumenti. Za službene isprave obratite se katastarskom uredu.
Geoportal FBiH vs Geoportal RS: razlike i ograničenja
Federacija BiH i Republika Srpska imaju odvojene geoportale sa specifičnim funkcionalnostima i ograničenjima. Evo poređenja.
Registracija i prijava u FBiH
Za potpuni pristup geoportalu FBiH potrebna je registracija:
- Koraci za registraciju:
- Posjetite katastar.ba.
- Kliknite na “Registracija” i popunite obrazac (ime, e-mail, šifra).
- Potvrdite račun putem e-maila.
- Cijena: Besplatno, ali određeni podaci (npr. vlasništvo) mogu zahtijevati plaćanje naknade od 5-10 KM.
Registracija omogućava uvid u posjedovne listove i napredne funkcionalnosti.
Nedostatak vizuelne pretrage u RS
Geoportal RS (ekatastar.rgurs.org) ograničen je u odnosu na FBiH:
- Nema interaktivne mape za vizuelnu pretragu.
- Pretraga je moguća samo po broju parcele ili adresi.
- Podaci su informativnog karaktera, bez mogućnosti preuzimanja ortofoto snimaka.
Prednost RS geoportala: Brža pretraga za korisnike koji znaju tačan broj parcele.
Kako koristiti geoportal na telefonu
Geoportal BiH dostupan je i na mobilnim uređajima putem web preglednika, uz optimizovanu verziju za telefone.
Omogućava jednostavan pristup kartografskim podacima bilo gdje i bilo kada.
Pregled funkcionalnosti mobilne verzije
Mobilna verzija nudi sljedeće mogućnosti:
- Pretraga po adresi ili broju parcele.
- Prikaz ortofoto snimaka i katastarskih parcela.
- Zumiranje i pomjeranje mape dodirom.
Napomena: Neke napredne funkcije, poput aktiviranja opcije “Slojevi”, ograničene su na mobilnim uređajima.
Prednosti i mane u odnosu na desktop
Prednosti:
- Mobilnost: Pristup podacima u pokretu.
- Jednostavan interfejs za brzu pretragu.
Mane:
- Manji ekran ograničava preglednost.
- Sporije učitavanje ortofoto snimaka na slabijim uređajima.
Za najbolje iskustvo, koristite desktop verziju za detaljne analize.
Često postavljana pitanja (FAQ)
Da li se može saznati vlasnik parcele?
Ne, geoportal ne prikazuje podatke o vlasništvu javno. Za uvid u vlasnika, potrebno je:
- Registrovati se na geoportalu FBiH.
- Zatražiti posjedovni list uz naknadu od oko 7 KM.
- U RS, obratite se direktno u ured katastra.
Napomena: Posjedovni list iz katastra često je neophodan i kao dokaz vlasništva prilikom podnošenja zahtjeva za građevinsku dozvolu.
Mogu li skinuti ortofoto snimak?
Ortofoto snimci nisu dostupni za preuzimanje na geoportalima FBiH i RS zbog autorskih prava. Možete:
- Koristiti snimke unutar geoportala.
- Zatražiti snimke od FGU uz plaćanje naknade (cijena zavisi od razmjera).
Koliko su podaci tačni i ažurni?
Podaci na geoportalima ažuriraju se dnevno u mnogim opštinama, ali tačnost zavisi od:
- Digitalizacije katastarskih planova.
- Prikupljanja promjena u lokalnim uredima.
U FBiH, svi katastarski planovi su digitalizovanni, dok u RS neke opštine zaostaju. Za pravnu sigurnost, provjerite podatke u katastru.
Zaključak
Geoportal BiH revolucionira pristup katastarskim podacima, omogućavajući brzu i jednostavnu pretragu parcela, granica i ortofoto snimaka. Ušteda vremena, dostupnost na mobilnim uređajima i besplatan pristup osnovnim funkcijama čine ga idealnim za građane, investitore i urbaniste.
Iako ne zamjenjuje službene dokumente, geoportal je nezamjenjiv alat za preliminarne analize.
Budite prvi koji će komentarisati ovaj članak!